| Van 
              doodskist tot Pegasus  Hoe vier 
              dichters zich onderscheiden en toch bij elkaar in een reeks passen.
 Verschenen 
              op de Meandersite op 8 oktober 2004
  De Windroosreeks is sinds september 
              2004 weer in de lucht. Het oude initiatief van Ad ten Besten van 
              meer dan vijftig jaar geleden is in ere hersteld. Uitgeverij Holland 
              nam de fakkel die in 1970 was neergelegd, onder initiatief van van 
              Chrétien Breukers weer op. Vier dichters presenteerden zichzelf op vakkundige wijze.
 Tijdens de 
              presentatie van de Windroosreeks in het Letterkundig Museum waren 
              er inleidingen en plichtplegingen. Korteweg van het Letterkundig 
              museum wees op de overeenkomst met de Sandwichreeks waar Komrij 
              zich als Dichter des Vaderlands achter op stelt. Geïnteresseerden 
              moeten vooral het verslag in Rottend Staal Online, nieuwsberichten 
              september, lezen.
 Maar. Zelfs en juist waren de vier dichters uit de eerste nieuwe 
              reeks aanwezig in het Letterkundig museum en daar gaat het om. Catharina 
              Blauwendraad sprak haar dank uit aan de uitgever. Opvallend vond 
              ze dat hij haar benaderde. ‘Heerlijk om niet altijd zelf briefjes 
              te moeten schrijven.’ Ze bestempelde dit als een ongebruikelijk, 
              maar plezierig, gevoel voor een debutant, die meestal slechts enkele 
              afwijzende woorden in een kort briefje krijgt toegevoegd. In haar 
              geval luidden die woorden ‘uw poëzie kan niet meer sinds 
              de Vijftigers’. ‘Nou, dat zullen we dan wel eens zien’, 
              leek ze in haar voordracht over Pegasus en de Muzen te willen vertellen. 
              Haar brug over de geslagen gaten heeft ze stevig gebouwd. Zij debuteert 
              met de bundel ‘Niet ik beheers de taal’. In 2003 kwam 
              haar vertaling uit van Pablo Neruda ‘Honderd liefdessonnetten’.
 Eva Cox koos voor haar lievere gedichten, die ze 
              voordroeg met haar zachte Vlaamse tongval. Heel anders dan het podiumbeest 
              dat ze ook kan zijn met haar felle aanvallen op sommige vertegenwoordigers 
              van het mannelijk geslacht. Toen ik haar de eerste keer hoorde voordragen 
              in de ontmoeting tussen Vlaamse en Nederlandse dichters in Festina 
              Lente in Amsterdam in 2001 was ik bijzonder verrast en overtuigd 
              van haar dichtkunst. Toen ik informeerde wanneer een bundel zou 
              verschijnen, meende ze dat de podiumgedichten niet zo in een bundel 
              passen. Nu verschijnt dus haar debuutbundel, genaamd ‘pritt.stift.lippe’.Ze vertelde me dat deze gedichten op ‘lezen’ geselecteerd 
              zijn. Ook zij was aangenaam verrast dat zij persoonlijk door de 
              uitgever werd benaderd om haar bundel uit te geven.
 Van haar voordracht bleef me bij: ‘denken/maakt de/benen dun’. 
              Intrigerend nietwaar?
 Ik had het idee dat de debutanten in deze reeks 
              geselecteerd waren op basis van hun optredens op podia, maar navraag 
              bij Chrétien Breukers leerde dat dit niet het geval was. 
              Opvallend was dat in elk geval deze eerste vier dichters bijzonder 
              goed in staat zijn hun gedichten op een bijzondere manier voor het 
              voetlicht te brengen. Het optreden en de tekst van Han van der Vegt 
              was indrukwekkend. Oorspronkelijk, origineel en flitsend. Er gebeurt 
              iets in dit gedicht dat vooral de spijsvertering behandelt. Jammer, 
              dat hij het niet helemaal kon voordragen. Binnenkort schrijf ik 
              over deze bundel een recensie. Onthou die naam en die bundel: Han 
              van der Vegt, ‘Ratel & Experimenten’. Overigens 
              publiceerde Van der Vegt twee bundels: ‘Oker’ en ‘Pilonder’. Paul Janssen uit Hoensbroek droeg de gedichten 
              uit ‘Instructies voor een ober’ uit het hoofd voor, 
              met brede hand- en armgebaren. Je zag de kopjes stukvallen in het 
              voorbij gaan. Fraaie poëzie, met beeldende kracht, die hij 
              voor ons gemakkelijk tot leven wekte. Het was prettig om naar zijn 
              gedichten te luisteren, omdat hij zijn voordracht ondersteunde door 
              zijn hele lichaam mee te laten spelen. Janssen publiceerde al eerder 
              in tijdschriften.  Kortom, een interessant viertal als introductie 
              op de nieuwe reeks. Ik ben benieuwd naar de volgende lichting. Een 
              aantal namen daarvan wekte de nieuwsgierigheid al. Daarbij mag de 
              roos zijn naam eer aan doen wat mij betreft en prikkelend voor de 
              dag komen. Achtergrondinformatie:
 Meer dan 50 jaar geleden begon Ad ten Besten 
              de Windroosreeks met als basisidee om in relatief goedkope bundels 
              vernieuwende dichters via een abonnementsysteem onder de aandacht 
              van het lezerspubliek te brengen. Onder meer de debutanten Campert, 
              Hanlo, Kouwenaar en Vinkenoog kwamen uit in die reeks. Vinkenoog 
              (interim-dichter des Vaderlands) is dan ook de beschermheer van 
              de nieuwe Windroosreeks. Rond 1970 verflauwde de belangstelling 
              en werd de reeks opgeven.
 
 De reeks is nu opnieuw geïntroduceerd 
              door Chrétien Breukers en wordt door uitgeverij Holland op 
              de markt gebracht. Het gaat om vier paperbacks per half jaar (september 
              en mei) met werk van dichters die nog geen vaste plaats hebben op 
              de dichtersmarkt. Door deze bundels voor schappelijk prijzen aan 
              te bieden worden twee doelen bereikt. Meer dichters hebben een platform 
              en kopers hebben de gelegenheid meer en gevarieerdere poëzie 
              te ontdekken. Daarbij wil de uitgever natuurlijk graag bereiken 
              dat meer lezers in poëzie geïnteresseerd raken en bundels 
              kopen.
 
 Geïnteresseerden kunnen via de site 
              van uitgeverij Holland (www.uitgeverijholland.nl) een abonnement 
              nemen. Elk half jaar verschijnen in september en mei vier bundels, 
              totaal prijs 20 euro (plus 1 euro verzendkosten). Per stuk kosten 
              de bundels 5,95.
 Zeist, oktober 2004Annette van den Bosch
 |